meh 24 mqrd .=jka f;dgqm< újD;hs'''æ
meh úis y;r mqrd wo u;a;, .=jka f;dgqm< újD;j ;efnk w;r Èklg meñfKkafka tlu tl ‘*a,hs vqndhs’ .=jka hdkhla mu‚' th;a bÈßfha§ meñfKa oehs úYajdihla ke;' jd¾Islj .=jka u.Ska ñ,shkhlg myiqlï ie,fik f,i ilia l< .=jka f;dgqm< m¾hka; f.dvkeÕs,a, yryd Èklg tyd fuyd .uka .kafka wvqu ;rñka Èklg u.Ska mia fofkla mu‚'
fyg ojfia wdYap¾hh hk úreodj,sh ,;a u;a;, wka;¾cd;sl .=jka f;dgqmf<a uÕSkag wiqka .ekSug ;snQ iemmyiq wdik .,jd we;' tajd lgqkdhl .=jka f;dgqmf<ys iú lf<a oeka u;a;, .=jka f;dgqm< ckY=kH ia:dkhla njg m;a ùu ksidhehs jd¾;d fjhs'
u;a;, .=jka f;dgqm< ;ekSu i|yd Ök rcfhka ,nd.;a iïmQ¾K Kh msßjeh wefußlka fvd,¾ ñ,shk 210 ls'
u;a;, wka;¾cd;sl .=jka f;dgqmf<a bÈlsÍï ksujd újD; fldg yßhgu jir folls' óg jir 6 lg fmr 2009 jif¾ ud uq,ska u u;a;, .=jkaf;dg bÈjk N+ñhg .sfha úfYaIdx. ,smshla ilikakg h'
ta jkúg lsisu udOH wdh;khla fï ia:dkhg f.dia fkdisá w;r rEmrduq iys;j uq,a u úfYaIdx. ,smshla m< lf<a 2009 fkdjeïn¾ 22 od h' 2009 fkdjeïn¾ 29 od uq,a u mia msve,a, lemqfKa fofkda odylf.a oeä úfõpk uOHfha h'
ksoyi ,nkakg fmr yïnkaf;dg Èidfõ ysgmq Èidm;s f,kdâ jq,a*af.a ^‘neoafoa.u’ kñka miqj isxy,hg mßj¾;kh jQ& ‘úf,aÊ bka o cka.,a’ lD;shg mdol jQfha fï w;sÿIalr" wNhN+ñhla n÷ fï jk <eyenh' 2009 uehs ui 04 Èk fï jk <eyen ;=< wka;¾cd;sl .=jka f;dgqm<la bÈlsÍu i|yd uOHu mßir wêldßfhka mßir wkque;sh ,enq‚'
u;a;, .=jka f;dgqm< bÈùfï m%d:ñl wjÈfha§ ish¨ jk <eyeí ish,a, úkdY lf<a ffcj úúO;ajh /flk mßÈ .yg .yla isgqùfï moku l%shdfõ fhdok fmdfrdkaÿj u; h' ta wkqj u;a;, .=jka f;dgqm< bÈjQ miq ffcj úúO;ajh wksjd¾hfhka u iqrlsk w;r m%:u mßir ys;ldó .=jka f;dgqm< fuh m;alrk njg o miq.sh rch fmdfrdkaÿ § ;sì‚'
foaYmd,kjdis
kuq;a th tfia fkdjq‚' u;a;, .u wdikakfha .=jka f;dgqm< i|yd miq.sh rch fylaghdr 800 la ^m<uq wÈhr i|yd& mjrd .;af;a th ksire yd ckY=kH N+ñhla f,i i,ld h' fï N+ñh iajdNdúl wNh N+ñhls' .=jkaf;dg i|yd jQ N+ñh úkdY jQfha iajdNdúl jk i;=ka o iuÕ h'
WodyrKhla f,i u;a;, .=jka f;dg bÈ jQ w¨; óg¾ 3500 l È.ska yd óg¾ 75 l m<,ska hq;= Odjk m:h jidf.k isáfha mlaISka h' uq,§ u;a;, lrd .=jka hdkd f.kaùfuka ta fooreï Yíoh ksid l=re¨ .K;ajh wvq jQ w;r" fndfyda mlaISyq kqmqreÿ hdkdys yemS ure uqjg m;ajQy' .=jka f;dgqm< újD; jQ miq u;a;, lrd meñ‚ úfoaYSh .=jka hdkhla f.dv neiSug iQodkï jk úg fudkreka fofofkla yemS úkdY jQfha uyd úkdYhlg w;jkñks'
fojeks wka;¾cd;sl .=jka f;dgqm<l wjYH;dj rchka lsysmhla miq lrf.k meñ‚ wjYH;djla jqj o th u;a;, fyda yïnkaf;dgg iSud lsÍu foaYmd,k jdis ;ld isÿjQjla úh' 1938 isg fojeks wka;¾cd;sl .=jka f;dgqmf<a wjYH;dj mek keÕ=fKa nKavdrkdhl .=jkaf;dfÜ jd¾Isl u.S Odß;dj blaujd hEfï m%;sM,hla f,i h'
uq,ska u mq;a;,u md,ú m%foaYfha o" wk;=rej lkalika;=f¾ m,d,s m%foaYfha o .=jka f;dgqm<la i|yd fhdackd úh' fÊ'wd¾' chj¾Ok ckdêm;s hq.fha th ;%sl=Kdu,h;a wd¾' fma%uodi ckdêm;s hq.fha ysÕ=rlaf.dv;a fï i|yd fhdackd úh'
pkaøsld nKavdrkdhl ckdêm;sks hq.fha ol=Kq ixj¾Ok wêldßh yd reyqKqmqr ixj¾Ok fhdackd ie,eiau wkqj yïnkaf;dg bÈlsÍug fhdackd úh' rks,a úl%uisxy uy;d w.ue;s OQrh oerE ld,fha th l=vdTh bÈlsÍug ;SrKh úh' ysgmq ckdêm;s uyskao rdcmlaI uy;d th ùrú, ;ekSug uq,a.,a ;nd miqj f.dúck úfrdaO;d yuqfõ u;a;, bÈ lf<a h'
ixpdrl l,dmh
.=jka f;dgqm<la hkq rglg iqúfYaIS ld¾h Ndrhls' ta i|yd w;súYd, uqo,a iïNdrhla hg l< hq;= h' miq.sh rch fndfyda ixj¾Ok jevms<sfj< lf<a Ök Kh wdOdrfhks' fï Kh wdOdr f.jkakg kï mq¿,a wdfhdackhla l< hq;= h' u;a;, .=jka f;dgqmf<a Kh wdOdr ;ju f.jd ke;' jir folla ;=< ta i|yd l< hq;af;a fyd| wdrïNhla ,nd§u mu‚'
fï jir fol ;=< u;a;, mdvq fkd,nk mßÈ ld¾hlaIu l< hq;=j ;snqK;a th tfia fkdjq‚' ta i|yd ksis l%ufõohla ksis jeäms<sfj<la hgf;a .=jka f;dg fyd| b,a¨ula lrd wdfhdackh l< hq;= j ;snqK;a wo Kh f.jd .; fkdyelsj u;a;, .=jka f;dg ;kslru mdvq ,nk ;;a;ajhg m;aj we;'
wka;¾cd;sl isú,a .=jka fiajd ixúOdkfha ks¾foaY ^fla; wxl 4F& wkqj fuu .=jka f;dgqm< ie,iqï lf<a flá ld,Skj jd¾Isl .=jka .uka 30"000 la isÿjk wdldrfhks' fojeksj §¾>ld,Skj jd¾Isl .=jka .uka 60"000 la yeisrúh yels wdldrfhks' u;a;, .=jka f;dgqm< újD; l< ú.i th ckm%sh lsÍï jia cd;sl .=jka fiajd moaO;s fol jk Y%S ,xlka yd ñyska ,xld ys .ukdka; lsysmhla u;a;, yryd hdhq;= hehs rch ;SrKh lf<a h'
Bg wu;rj tjlg rch idlÉPd lr.;a mßÈ thd¾ werôhd" *a,hs vqndhs jeks úfoaYSh .=jka hdkd lsysmhla u;a;, yryd f.kajd .ekSu o isÿúh' cd;sl .=jka fiajd moaO;sfha we;s ñyska ,xld w;sYh mdvq ,nkakls' tfia u Y%S ,xlka .=jka fiajh o mdvq ,nk ksid fï .=jka fiajd fol u;a;, yryd .uka lsÍu ;j;a w.dOhlg weo oeóug fya;=jla úh'
u.shdf.a .=jka ld,h jeäùu" .=jka ixirK moaO;sh fjkia lsÍu fuka u wu;r ÿrla i|yd jeä bkaOk m%udKhla jehùu hk m%Odk ndOl u;= jQ w;r" Èk lsysmhlska u oeä f,i mdvq ,nk ñyska ,xld u;a;, lrd hEu k;r úh' fojeksj Y%S ,xlka .=jka fiajh o u;a;, yryd hEu k;r úh'
meh úis y;r mqrd wo u;a;, .=jka f;dgqm< újD;j ;efnk w;r Èklg meñfKkafka tlu tl ‘*a,hs vqndhs’ .=jka hdkhla mu‚' th;a bÈßfha§ meñfKa oehs úYajdihla ke;' jd¾Islj .=jka u.Ska ñ,shkhlg myiqlï ie,fik f,i ilia l< .=jka f;dgqm< m¾hka; f.dvkeÕs,a, yryd Èklg tyd fuyd .uka .kafka wvqu ;rñka Èklg u.Ska mia fofkla mu‚'
Èklg u.Ska fo;=ka fokl= muKla ixirKh jk Èklg tl .=jka hdkhla muKla meñfKk u;a;, .=jka f;dgqm< fï jkúg udislj ñ,shk 200 l mdvqjla ,nk nj weia;fïka;= lr we;' tfiau Èjd rd;%s folu újD;j ;eîfuka udihlg ñ,shk 60 la rchg úhoï fjhs'
—u;a;, .=jka f;dgqm< yeÿfõ lsisu ie,eiaula ke;sj' .=jka hdkd ke;sjhs miq.sh rch .=jka f;dgqm< yeÿfõ' oeka wmsg fj,d ;sfhkafka nf,ka .=jka hdkd le|j.kak'˜ fufia mjikafka jrdh yd .=jka fiajd wud;H w¾cqk rK;=x. wud;Hjrhdhs' tfy;a Tyq ÿkafka lsisodl u;a;, fkdjik fmdfrdkaÿjhs'
u;a;, .=jka f;dgqmf<a wêl mdvqj ksid rd;%sfha § .=jka f;dgqm< jid oeóug ;SrKh l<;a th o id¾:l fkdù h' ukao yÈis wjYH;djla jqjfyd;a ta i|yd Èjd rd;%s iQodkñka isáh hq;= ksid h' tu ksid u;a;, .=jka f;dgqmf<a wkjYH úhoï miq.sh udifha isg lmd oeóug wud;HdxYhg isÿúh'
miq.shod u;a;, mqgq .,jdf.k .sfha o ta ksid h' u;a;, msysá m%N+ mx;sfha ldur ;=fka NdKav o fï jkúg bj;a fldg" lgqkdhlg f.k f.dia we;' úÿ,sh" .=jka f;dgqm< bÈßmsg j;=r u," jdhq iólrK mjd .=jka hdkh meñfKk fõ,djg iSud lr we;' u;a;, j;=r u, Èia fjkafka ‘*a,hs vqndhs’ .=jka hdkh tk úg mu‚'
miq.sh rcfha wdl¾IŒh fmdfrdkaÿ w;r u;a;, .=jka f;dgqm< yryd Rcq /lshd 1500 la o" jl% /lshd 5000 - 6000 la o ,nd fokakg fmdfrdkaÿ úh' tfy;a jdikdjlg fuka u;a;, fiajl msßi 550 la úh' fï jkúg tu m%udKh 467 olajd wvq lrkakg j;auka rchg yels úh' wkjYH fiajlhka bj;alr w;HjYH msßia muKla r|jd .;af;a u;a;, isÿjk mdvqj mshjd .kakg h' jeä msßia lgqkdhl yd r;au,dk .=jka f;dgqm<j,g wkqhqla; lr we;'
wNsfhda.h
fï jk úg lsisÿ ,dNhla Wmhkafka ke;s u;a;, .=jkaf;dg i|yd ,nd.;a Kh uqof,a fmd,S jdßlh .=jka f;dgqm< yd .=jka fiajd iud.u f.jñka isà' udisl fmd,S jdßlh muKla remsh,a ñ,shk 44 ls' fï jif¾ iema;eïn¾ ui isg jd¾Islj remsh,a ì,shk 2 l ne.ska jir 15 la Kh f.ùug isÿfõ'
Rcq /lshd ,nd foñka" ;re mfya fydag,a we;s lrñka " kj jHdmdr ìysfjñka yïnkaf;dg fï yryd f.dvk.kjd hehs ÿka iqkaor fmdfrdkaÿ wo isyskhla mu‚'
ojilg tla .=jka hdkhla meñfKk ojilg .=jka uÕSka fofokl= muKla ixirKh jk f,dj tlu .=jka f;dgqm< f,i u;a;, .skia jd¾;d fmd;g hkakg l,ska f.dv.ekSfï lreu wNsfhda.h we;af;a j;auka rchg h'
iqNdIsΠchr;ak
